رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم گفت: با دوری و رهایی از دام تقلید و انفعال مقابل علوم انسانی غربی می توانیم در اسلامی کردن علوم انسانی گام موثری برداریم.به گزارش روابط عمومی دفترتبلیغات اسلامی، حجتالاسلام و المسلمین احمد واعظی در آیین افتتاحیه «طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی» در سالن همایشهای بین المللی دفتر تبلیغات اسلامی به تبیین جایگاه علوم انسانی در پیریزی تمدن نوین اسلامی پرداخت و افزود: تحول در علوم انسانی و پیریزی تمدن نوین اسلامی در طول تاریخ راه پرفراز و نشیبی داشته است و برای شکوفاسازی علوم انسانی اسلامی چند گام مهم باید برداشت.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: در مواجهه با علوم انسانی غربی، باید از تسلیم شدن، شعارزدگی، خام خیالی و برخوردهای ساده انگارانه پرهیز کرد.
وی فراغت و رهایی از دام تقلید و انفعال و وادادگی نسبت به علوم انسانی غربی را گام نخست این مسیر دانست و گفت: بزرگترین سد راه ما برای حصول علوم انسانی اسلامی، حالت انفعال، تقلید و وادادگی نسبت به دادهها و علوم انسانی غرب است.
حجت الاسلام والمسلمین واعظی بیان داشت: علوم انسانی غربی متناسب با بینشها و مبانی غرب است و اگر ما معتقد به آموزه های دینی و معرفتی خودمان هستیم، باید علوم انسانی متناسب با این مبانی را تولید کنیم.
وی خودباوری و ثبات قدم و درک ماهیت علوم انسانی اسلامی را یکی دیگر از گامهای این مسیر ذکر کرد و افزود: ما باید تلقی روشن و واقعی از واژه علوم انسانی اسلامی داشته باشیم، به طوری که بعضیها با ساده انگاری خیال میکنند با مراجعه مستقیم به منابع نقلی و صرفا به روش استنباط دین، تمام مایحتاج ما در علوم انسانی حاصل میشود، یعنی نگاه آنها به علوم انسانی اسلامی نگاه فقهگونه است و یگانه منبع تولید علوم انسانی و اسلامی ما، نقل از کتاب و سنت می باشد و اگر به کتاب و سنت مراجعه کنیم تمام درونمایه علوم انسانی اسلامی ما حاصل می شود و بدون تردید این فکر خطایی بیش نیست .
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با بیان اینکه انحصار علوم انسانی اسلامی به روش استنباطی فقهی نادرست می باشد، ادامه داد: علوم انسانی معادل فقه اسلامی و حقوق اسلامی نیست، بلکه علوم انسانی وجه فقهی دارد؛ اما در این وجه خلاصه نمیشود.
حجتالاسلام والمسلمین واعظی مطالعه و بررسی دقیق و نقادانه علوم انسانی غربی را یکی دیگر از گامهای مقدماتی در مسیر شکوفاکردن علوم انسانی اسلامی بیان کرد و گفت: با علوم انسانی غربی نباید شعارگونه برخورد کرد، ما باید علوم انسانی غربی را هضم و درک کرده و به صورت کاملا نقادانه و نه به صورت تسلیم با آن برخورد کنیم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید کرد: علوم انسانی غربی با شعار از میدان به در نمیرود، بلکه با تفکر انتقادی از بین می رود، ما باید از شعارزدگی و خام خیالی و برخوردهای ساده انگارانه پرهیز کنیم بطوریکه نه نسبت به علوم انسانی اسلامی شعارزده شویم و نه نسبت به امکان تحقق آن ساده لوحانه و سهل گیرانه وارد شویم و نه در مقابل علوم انسانی غربی حالت تسلیم داشته باشیم.
این پژوهشگر و محقق علوم انسانی اسلامی با اشاره به تاریخچه و سیر تکاملی علوم انسانی در غرب گفت: بیش از دو قرن است که تعامل با مدرنیته و واکنش با مدنیت معاصر غربی برای ما مسئله شده و این مسئله به اشکال مختلف بروز پیدا میکند به طوریکه این مسئله فقط یک مسئله نخبگانی نیست، بلکه جلوههای این تقابل یا تعامل و رویارویی در قشرها و لایههای مختلف حیات جمعی ما بروز و ظهور دارد.
وی خاطرنشان کرد:اگر روشنفکری شیفته غرب در دوران قاجار و روشنفکری مدرن دوران پهلوی نوعی واکنش به مسئله سنت و مدرنیته است، جریان افراطی مذهبی دهه ۶۰ و ۷۰ و حتی جریانات افراطی معاصری که جهان اسلام با آن مواجه است، نوعی واکنش به همان مسئله سنت و مدرنیته است.
حجت الاسلام والمسلمین واعظی افزود: در میان انواع واکنشها و عکسالعملها و پاسخها به چالش بین ما و مدنیت معاصر غربی، شاید قابل دفاعترین رویکرد، رویکردی باشد که در مرز انتخاب بین سنت و مدرنیسم نیست، به دنبال دفاع کور از سنت نیست و حتی به دنبال رویکرد تاخیری در اثربخشی مدرنیته هم نیست بطوریکه به جای این واکنشها معقولترین و قابل دفاعترین پاسخ، واکنشی است که بیپروا و آرمان خواهانه به دنبال پی افکندن تمدن نوین اسلامی است و مثل هر پی افکندن تمدنی، همه تمدنها به نوعی بر سفره تمدن قبلی خود نشستند و آن را حذف نکرده اند و با ایدههای نو طرحی نو در میافکندند.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اظهارداشت: تحقق بخشیدن به تمدن نوین اسلامی در واقع افتخار به دوران گذشته و یا بازخوانی تمدن قبلی اسلامی و یا حتی بازتولید تمدن پیشین اسلامی نیست، بلکه طرحی نو در افکندن در زمانه ما بر اساس اصول، ارزشها و مبانی اسلامی است.
این محقق حوزوی ادامه داد: ادعای ما این است که یکی از الزامات اصلی پی افکندن تمدن نوین اسلامی و کلان طرح خروج از وضع موجود و وصول به یک وضع مطلوب اسلامی، علوم انسانی اسلامی است.
حجت الاسلام والمسلمین واعظی بیان داشت: برای اینکه روشن شود علوم انسانی چه نقشی میتواند در تمدن نوین اسلامی داشته باشد، باید از این واقعیت پرده برداریم که در تمدن معاصر غربی یکی از ارکان اصلی، نقد علوم انسانی غربی است.
وی افزود: بسیاری از اندیشمندان و محققان گمان میکنند تمدن معاصر غربی، تمدن تکنولوژیک محض است، ولی واقعیت این است که همان گونه که علوم تجربی و طبیعی و برایند تکنولوژیک آن در جهان معاصر نقش ایفا میکند به همان اندازه تمدن علوم انسانی نقش آفرینی میکند.
وی پی ریزی تمدن نوین اسلامی را یک کلان پروژه دانست و تصریح کرد: شما نمیتوانید در عرصه زندگی بدون علوم انسانی تمدن سازی کنید.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اضافه کرد: اگر در حوزه اندیشه سیاسی، فلسفه سیاسی متناسب با آموزههای دینی خودمان را تنقیح نکنیم، فضائل سیاسی جامعه را منتقح نکنیم، اگر حقوق اساسی و سیاسی را متناسب با ارزشهای دینی تعریف نکنیم، اگر عدالت سیاسی را آن گونه که متناسب با ارزشهای اسلامی است تئوریزه نکنیم چطور می خواهیم بگوییم که در عرصه سیاست میخواهیم تغییر آهنگ بدهیم و اتفاقی متناسب با ارزشهای اسلامی بیفتد.
منبع:
تاریخ خبر: 1394/6/2 دوشنبهتعداد بازدید کل: 23783 تعداد بازدید امروز: 4